FAQ

home/faq

Grafische terminologie

Definities

Aanspatiëren: Het vermeerderen van de breedtewaarde van elk letter met een of meer eenheden. De mogelijkheid moet met grote voorzichtigheid worden gehanteerd, daar het onderlinge verband in de gezette woorden gemakkelijke verloren gaat.
Adhesie: Het zich aaneen hechten van twee verschillende stoffen, bijv. inkt op papier. Ook het aan elkaar kleven van twee stoffen als gevolg van moleculaire aantrekking.
Afbreken: Woord in delen splitsen wanneer het niet meer in zijn heel op een regel past. De regels hiervoor zijn per taal verschillend.
Afdrukken!: Bevel c.q. toestemming tot het drukken van een werk dat geheel fiat is.
Afdruk: 1 Het resultaat van het drukke van een beelddrager.
2 Beeld van een fotografisch negatief (of positief) overgebracht op lichtgevoelige gemaakt materiaal.
Aflopend; in het leven gesneden: Aanduiding voor een afbeelding of tintvlak, die groter worden gedrukt dan het formaat, zodat ze niet door wit van de afsnee worden gescheiden.
Afsnee: De randen van de gedrukte vellen, die bij de afwerking worden weggesneden.
Aanspatiëren: Het verminderen van de breedte van een letter met een of meer eenheden. De mogelijkheid moet voorzichtig worden gehanteerd, daar voorkomen moet worden dat letters aan elkaar groeien waardoor het woordbeeld onduidelijk wordt. In het bijzonder in de combinatie rn dreigt het gevaar dat de combinatie als m wordt gelezen.
Afspraken symboolgebruik voor aanlevering tekstvervaardiging: ASVAT; systeem voor tekstcodering ontwikkelt door de groep zetterijen van het KVGO.
Afstoten: Tekortkoming van een machineplaat of van papier, wanneer de inkt niet hecht.
Akkoord voor drukken: Zie fiat
Aliasing: Zie zaagtand effect
Alineateken: Typografische symbool ([teken]), gebruikt om het begin van een nieuwe alinea aan te geven, geplaats hetzij in de inspringen hetzij meteen achter de uitgangsregel van de voorgaande alinea, waarna e nieuwe alinea onmiddellijk na het teken begint.
Ampersand: &-teken
Ankerpunt: Begin-/eindpunt van een beziercurive. Met de ankerpunten worden de richting (vorm) en plaats van een lijk bepaald. Ook: boogpunt, controlepunt, ratingpunt.
Annotatie: Opmerkingen of commentaren bij een tekst, die geplaatst kunnen worden als voetnoot, randnoot of in een notenlijst.
Auteurcorrectie: Zie extra-correctie
Autoleading: Automatisch geregelde interlinie die door de gebruiker vooraf ingesteld kan worden, Standaard bedraagt de toegevoegde interlinie 20% van het corps.
Basislijn: Onderkant van de x-hoogte (zie: letterlijn)
Bedrijfsstijl: Zie huisstijl
Beeldschermopmaak: Methode van opmaken van zetsel, waarbij het resultaat (schematisch) op een beeldscherm verschijnt. Aan de hand van wat zichtbaar wordt kan de bedienaar wijzigingen aanbrengen.
Beeldverwerking: Het interpreteren van digitale beelden met behulp van de computer
Beginregel: Eerste regel van een boek, hoofdstuk, bladzijde, gedicht.
Bezier-curve: Wiskundige (vector-)beschrijving van een boogelement door twee ankerpunten. Wordt o.a. bij postscript – en daarop gebaseerde programma’s – toegepast om de contouren van het beeld te definieren. Pierre Bezier ontwikkelende deze techniek voor de autofabrikant Renault. O.a., grafisch toegepast in het Ikarus-programma
Bijbeldruk: Zie dundruk(papier)
Binden: Het verenigen van de vellen van een boek tot een bundel door naaien, nieten of plakken, en ze vervolgens in een band of omslag zetten.
Binden, garenloos: Methode om de vellen van een boek of tijdschrift aan elkaar te verbinden door het schoonsnijden of affrezen van de rug en deze te overlijmen, waardoor de bladen aan elkaar blijven zitten, mede vastgehouden dor de rug van het omslag.
Bindstraat: Een reeks onderling gekoppelde machines, die de afwerking van gedrukte vellen te gebrocheerde of gebonden boeken automatisch bewerkstelligt, en veelal ook in staat is aldus afgewerkte tijdschriften van adressen te voorzien en te bundelen voor de expeditie of postale verwerking.
Binnenvorm: Zie weerdrukvorm
Bitmap: Beschrijving van een afbeelding in punten. Bij vergroten blijft het aantal punten gelijk, wat een rafelig beeld geeft.
Bladzijde: Zie pagina
Blijft zo; laten staan; correctie vervalt: Notitie bij een ten onrechte aangetekende correctie, die dus niet moet worden uitgevoerd.
Boek, gebonden: Een boek dat voorzien is van een harde band. De band wordt gewoonlijk afzonderlijk gemaakt en het boekblok wordt vervolgens ingehangen.
Boekblok: De vellen van een boek na te zijn gevouwen en vergaard al dan niet genaaid en schoongesneden.
Boekdeel: Zie deel
Boekrug: Het gedeelte van de boekband tussen de borden.
Boekverzorger; typograaf: Persoon die het uiterlijk van een boek of ander drukwerk bepaalt.
Borden: De kartonnen voor- en achterstukken van een harde band.
Brocheren; innaaien: Afwerkingsmethode, waarbij om het genaaide of garenloos tot stand gebrachte al dan niet schoongesneden boekblok een buigzaam papieren omslag wordt bevestigd.
Brochure: Een of enkele in elkaar gestoken katernen, in de rug gehecht.
Broodcorps: Zie broodletter
Broodletter; broodcorpsen: Letter in de eeerste plaats bestemd voor het zetten van boekwerk, in de corpsen 8-14 pt.
Brunner-script: Een naar ontwerper genoemd controlemiddel voor de kwaliteit en nauwkeurigheid van reproductie- en drukwerk. De strip heeft gewoonlijk de vorm van een of twee balken ter breedte van ca. 1 cm, waarin de afzonderlijke kleuren, hun meningen, tintjes, rasters enz. voorkomen.
Buitenvorm: Zie schoondruk
Buitenwit: Zie zijwit
Clip art: Auteursrechtvrije afbeeldingen
Colofon: Vermelding aan het eind van een boek van bijzonderheden in zake ontwerp, druk, oplage enz.
Compressie: Bewerking die met behulp van wiskundige reeksen de omvang in bytes van een bestand reduceert, Dit bestand is niet te bewerken.
Contactlijn: Zie druklijn
Countourletter: Zie open letter
Corps; lettergrootte: De afmeting van het letterbeeld in verticale richting van het hoogste punt van de stokletters tot het laagste punt van de staartletters, uitgedrukt in punten of millimeters. Bij het fotografisch zetten: het kleinste regel transport waarbij de staartletters van een regel de stokletters van de regel daaronder niet raken. Zie ook kapitaalhoogte
Correctie: Het opsporen en verbeteren van zetfouten in drukproef
Correctie vervalt: Zie blijft zo
Correctietekens: De symbolen waarmee aan te brengen correcties in een drukproef worden aangeduid. De tekens vertonen onderlinge kleine afwijkingen in verschillende taalgebieden.
Corrector: Persoon die drukproeven leest en deze vergelijkt met de kopij, en zetfouten aantekent.
Cursief: Lettersoort die (gewoonlijk) schuin naar rechts staat en in vorm enigszins op geschreven schrift lijkt, gebruikt om nadruk te geven of voor boektitels, scheepsnamen, vreemde woorden enz.
Cyaan: De groenblauw kleur, complement van primair rood, in gebruik bij de drie- en vierkleurenproductie, De absorptie ligt tussen 600 en 700 millimicron, de reflectie tussen 400 en 600 millimicron.
Cyaan-Magenta-Geel-Zwart: CYMZ; proceskleuren bij de vervaardiging van drukwerk. E: CMYK (Cyan, magenta, yellow, key-color (black))
Densiteit: Donkerheidsgraad van een ontwikkeld fotografisch beeld, of van de inktdekking in een druk, Densiteitwaarden zijn logaritmisch: desiteit0,00 is volkomen doorschijnend; densiteit 0,30 weerkaatst slechts de helft van het opvallende licht. Densiteit 1,00 weerkaatst een tiende densiteit 3,00 een honderdste van het opvallende licht.
Densitometer: Elektrisch instrument waarmee de densiteit of toonwaarde gemeten kan worden, of de gelijkheid van de druk kan worden gecontroleerd.
Desktop publishing: DTP; computerprogrammatuur voor tekst/beeldintegratie die gebruikt wordt in de drukwerkvoorbereiding. Belangrijke kenmerken zijn de WUSISWYG0eigenschapen en door de toepassing van PostScript de mogelijkheid om documenten ook op hoge kwaliteit te verwerken.
Afloop: Een afbeelding of kleurvlak dat (gedeeltelijk) naar de rand van de pagina loopt. Een afloop is niet zichtbaar op de afgedrukte afdruk. De afdekking, bijvoorbeeld, moet met een afloop worden afgeleverd, vanwege het snijden. (Afloop is het deel van de afbeelding die afgesneden wordt om eventuele witte lijnen op de laatste afdruk te voorkomen').
Coated papier: Op coated papier is een behandeling gedaan van het oppervlak van het papier. Deze behandeling zorgt ervoor dat de inkt op het oppervlak van het papier blijft, waardoor de kleuren beter uitkomen. Voorbeelden van gecoat papier zijn kleurenkopie en g-print.
CYMK: CYMK staat voor cyaan, magenta, geel en zwart; Dit kleurensysteem wordt toegepast in full color printing.
DPI (Dots Per Inch): Eenheid gebruikt om de resolutie in dots per inch uit te drukken. De resolutie van een foto moet minimaal 300 DPI zijn om geschikt te zijn voor afdrukken.
DTP: Desktop publishing; Documenten bewerken en formatteren voor het afdrukken. Deze zijn meestal bedoeld voor publicatie, zoals boeken, scripties, manuscripten en tijdschriften en vereisen speciale Desktop Publishing software als Adobe InDesign. In het algemeen vervangt deze software Word-processors en grafische software en biedt ze meer controle over ontwerp, lay-out en typografie.
Afwerking: Alle acties die nodig zijn na het afdrukken om naar het eindproduct te komen, zoals; Snijden, vouwen en binden.
GIF: Een gecomprimeerd bestandsformaat voor afbeeldingen, waarmee een palet van maximaal 256 verschillende kleuren is gekozen uit de 24-bits RGB-kleurruimte. Deze paletbeperkingen maken het GIF-formaat minder geschikt voor het weergeven van kleurenfoto's en andere afbeeldingen met continue kleur, maar het is geschikt voor eenvoudiger afbeeldingen, zoals afbeeldingen of logo's met stevige kleurgebieden.
G/M² - Gewicht van papier in gram: Eenheid waarin het gewicht van het papier wordt uitgedrukt: het aantal gram dat een vierkante meter papier weegt. Het gewicht van papier heeft automatisch invloed op de opaciteit en de dikte van het papier. Hoe zwaarder het papier, hoe dikker het papier. De regel geldt dat een standaard papier 90 gram bedraagt. Om wat volume aan een boek toe te voegen, is het mogelijk om zwaarder papier te kiezen, zoals 110, 115, 120, 130 of 160 gram papier. Niet alle soorten papier hebben deze optie, dus kijk goed naar de mogelijkheden.
Gelijmd gebonden: Bindingsmethode waar de katernen of pagina's van het proefschrift samen worden gelijmd voordat de omslag wordt bevestigd aan de binnenste pagina's.
Hardcover: Een omslag die je niet kan buigen. Het is een dikke soort papier en geeft het boek een exclusieve uitstraling.
JPEG (Joint Photographic Experts Group): JPEG is het meest voorkomende beeldformaat dat wordt gebruikt door digitale camera's en andere fotografische beelden. JPEG is een veelgebruikte methode van glanzende compressie voor digitale beelden, die typisch een compressie van 10: 1 behaalt met weinig waarneembaar verlies in beeldkwaliteit.
laminaat: Laminaat is een kunststof coating die het omslag tegen krassen en vlekken beschermt. Daarnaast geeft het laminaat een extra afmeting aan het deksel. Er zijn 2 verschillende soorten laminaat; Glanzend en mat laminaat.
Marge: De marge is de ruimte tussen de rand van het papier en het tekstblok. Het is raadzaam om een minimummarge van 2 cm tussen de tekst en de snijkant van het papier vast te houden.
Offset: Offset printing is een ouderwetse drukmethode die gebruik maakt van drukplaten en drukpersen. Pagina's worden afgedrukt met 16 of 32 pagina's per keer en worden afgedrukt op vellen die vervolgens in secties worden verzameld. Het is een techniek gebaseerd op het principe dat water en vet (inkt) elkaar afstoten. De afbeelding wordt overgebracht van een metaal- of polyesterplaat door een rubberen cilinder op het papier. De plaat wordt eerst bevochtigd, waarna de inkt op de vetvertrekkende delen wordt geplaatst (de afdrukafbeelding).
Ondoorzichtigheid: De marge is de ruimte tussen de rand van het papier en het tekstblok. Het is raadzaam om een minimummarge van 2 cm tussen de tekst en de snijkant van het papier vast te houden.
PDF (draagbaar documentbestand): Een bestandsformaat gebruikt om documenten op een wijze te presenteren die onafhankelijk is van toepassingssoftware, hardware en besturingssystemen. Elk PDF-bestand bevat een volledige beschrijving van een platte document met vaste layout, inclusief de tekst, lettertypen, afbeeldingen en andere informatie die nodig is om het te laten zien. Een PDF kan naar een printer worden gestuurd zonder tekst - of andere pagina aanpassingen.
PMS (Pantone Matching System): Internationaal tinting systeem voor offset printing technieken. In totaal zijn er meer dan 700 standaard drukkleuren mogelijk.
Prepress: Een term die in de drukkerij- en uitgeverijindustrie wordt gebruikt voor de processen en procedures die zich voordoen voor et drukken. De prepress-procedures omvatten de fabricage van een drukplaat, beelddrager of -vorm, klaar voor montage op een drukpers, evenals de aanpassing van afbeeldingen en teksten of het creëren van een hoogwaardig afdrukbestand.
Afdrukken op aanvraag (POD): Printtechnologie en bedrijfsproces waarin kopieën van een boek niet worden afgedrukt tot een bestelling is ontvangen, waardoor boeken afzonderlijk of in kleine hoeveelheden kunnen worden afgedrukt.
Print proef: Een testboek dat vóór de gehele bestelling aan je wordt verzonden, wordt afgedrukt. Bij Studio Proefschrift adviseren wij altijd om deze mogelijkheid te gebruiken, aangezien u kunt zien hoe je definitieve bestelling eruit zal zien. Dit testboek zal precies zoals jouw laatste boek zijn; De binnenkantjes en de omslag lijmen op dezelfde manier als een echt boek.
Resolutie: De resolutie geeft het detail aan dat een afbeelding bevat; Een hogere resolutie betekent meer beelddetails. Beeldresolutie kan op verschillende manieren worden gemeten, zoals punten per inch (DPI).
Rug: De gesloten rand van het boek waarlangs de pagina's zijn gebonden. De dikte van de rug hangt af van het aantal pagina's, het type papier en de bindmethode.
Steek gebonden: Een term die in de drukkerij- en uitgeverijindustrie wordt gebruikt voor de processen en procedures die zich voordoen voor et drukken. De prepress-procedures omvatten de fabricage van een drukplaat, beelddrager of -vorm, klaar voor montage op een drukpers, evenals de aanpassing van afbeeldingen en teksten of het creëren van een hoogwaardig afdrukbestand.
Serif: Een serif is een klein onderdeel dat aan de “pootjes” van een letter uitsteekt. Serif is een collectieve naam voor lettertypen, zoals: Times'New Roman en Garamond.
Sans Serif: Collectieve naam voor lettertypen zonder schreven, zoals: Helvetica of Arial.
Uncoated papier: Uncoated papier heeft geen behandeling op het oppervlak van het papier gehad, waardoor het papier wat ruwer wordt. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter door het papier wordt geabsorbeerd. Voorbeelden van uncoated papier zijn Biotop en HVO papier.
Houtvrij papier: Een uncoated papier dat een beetje ruwer voelt dan gecoat papier, ook verkort als HVO (houtvrij compensatie).